Monument Kronenburgplantsoen. 

Herdachte groepen: Militairen in dienst van het Ned. Kon. na 1945, Militairen in dienst van het Ned. Kon. 1940-1945, Vervolgden Nederland
Ontwerper: J. Tóth
Onthulling: 27 april 1995

Vorm en materiaal
Voor de vormgeving koos kunstenaar Jóska Tóth voor de zuilvorm als teken van beschaving. De vijf onderling verschoven, natuurstenen blokken symboliseren de oorlogsjaren waarin de westerse beschaving dreigde in te storten. Tevens vormen zij een stut waarop de daaropvolgende jaren van vrijheid en welvaart gebaseerd zijn. Op de blokken zijn de namen van de omgekomenen uitgebeiteld en in het basement treffen we de nieuwe bronzen plaquette van ‘orde en vrede’. De vierkante vorm van de zuil, uitgevoerd in bak- en hardsteen, sluit aan op de Nederlandse bouwwijze in het algemeen en de lokatie in het bijzonder.

Tekst
De tekst op de zuil luidt:

‘J.A. DE KUIJER 1927 – 1949
A. BELO 1927 – 1947
W. HOOGENDOORN 1912 – 1945
H.A.M. BENSCHOP 1915 – 1945
N. STEENBEEK 1915 – 1940
R. VOLWERK 1922-1947
​
ZIJ DIE VIELEN 1940 – 1945’.

Wijziging
Oorspronkelijk had het monument een embleem. Dit was een ereteken voor ‘orde en vrede’. Het zwaard van de Nederlandse leeuw staat symbool voor de verdediging van Nederland, de palmtak voor vrede en rust en de helm is de persoon die deze taken heeft uitgevoerd. Het embleem is in april 1994 ontvreemd.

Locatie
Het historische karakter van de plek, het plantsoen achter de koorpartij van de NH kerk, mocht op geen enkele wijze aangetast worden. De klassiek-ambachtelijke bouwwijze van het monument past bij deze gedachtegang. De situering is niet alleen ingegeven door de schoonheid van de omgeving, maar ook door de aanwezigheid van de, in 1898 geplante. Wilhelminaboom en door het feit dat het eerste monument daar ook heeft gestaan. De relatie met de Wilhelminaboom is ingegeven door het feit dat de gebeurtenissen welke ten grondslag liggen aan het monument in de regeerperiode van koningin Wilhelmina vallen.